Warszawski sąd przyznał całość praw autorskich do książek Pawła Jasienicy jego córce, która teraz chce jak najszybszego wznowienia ich wydań. Syn drugiej żony pisarza - która donosiła na niego jako agentka SB - może na mocy decyzji sądu zachować księgozbiór po Jasienicy.
Spór o prawa autorskie po znanym autorze esejów historycznych uniemożliwiał od kilku lat wydawanie jego książek. Ewa Beynar- Czeczott nie chciała bowiem, by pieniądze za wznowienia trafiały do syna Neny O'Bretenny, która jako agentka "Ewa" szkodziła jej ojcu. Jeśli Marek O'Bretenny nie zaskarży czwartkowej decyzji sądu, wznowienia trafią wkrótce na rynek.
Córka Jasienicy chciała odebrania praw autorskich synowi drugiej żony ojca od czasu, gdy kilka lat temu z akt Instytutu Pamięci Narodowej dowiedziała się, że Nena O'Bretenny była agentką SB. Wcześniej jej syn Marek nie chciał oddać (po śmierci matki w 1997 r.) pozostałego po Jasienicy cennego księgozbioru.
Najpierw córka pisarza złożyła wniosek do sądu o odebranie praw spadkowych synowi agentki z powodu tego, że była ona "niegodna dziedziczenia, gdyż działała na szkodę męża". Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa uznał jednak, że roszczenie takie złożono zbyt późno po śmierci spadkodawcy (Jasienica zmarł w 1970 r.) i umorzył sprawę z powodu przedawnienia.
Potem Ewa Beynar-Czeczott wytoczyła sprawę o tzw. dział spadku. Była gotowa zrezygnować z księgozbioru po ojcu w zamian za rezygnację pasierba ojca z praw autorskich. Marek O'Bretenny nie zgadzał się na ugodowe załatwienie sprawy; mówił, że nie ma dowodów na to, iż jego matka była agentką, bo nie zachowała się jej teczka pracy.
W czwartek mokotowski sąd uznał, że całość praw autorskich należy się córce, co uzasadnił "względami moralnymi" oraz najbliższym stopniem pokrewieństwa ze spadkodawcą. Sędzia Barbara Boniecka mówiła w ustnym uzasadnianiu postanowienia, że chodzi m.in. o zapewnienie czytelnikom dostępu do książek Jasienicy.
Dodała, że jego pisarstwo było "nieprzeciętne", a on sam wykazał się w PRL odwagą cywilną, za co władze skazały go na "śmierć cywilną". Sędzia przypomniała też, że sprawę o odebranie praw spadkowych po agentce jako "niegodnej dziedziczenia", umorzono tylko z powodu przedawnienia.
Beynar-Czeczott powiedziała po decyzji sądu, że jest z niej zadowolona, i że ma nadzieję, choć "nie 100 proc. pewności", iż Marek O'Bretenny nie będzie się odwoływał (nie stawił się on w sądzie). Zapowiedziała, że będzie chciała jak najszybciej doprowadzić do wydania wszystkich książek ojca - umowy wydawnicze będzie chciała podpisać zaraz po uprawomocnieniu decyzji sądu. Pytana, czy nie żal jej księgozbioru ojca dodała, że wiele pozycji Marek O'Bretenny już wcześniej wyprzedał, więc "nie bardzo jest czego żałować".
Już wcześniej Beynar-Czeczott mówiła, że akta IPN nie pozostawiają wątpliwości co do roli Neny. Przyznawała zaś, że nie znalazła w aktach IPN informacji, by to SB "nakazała" jej wyjść za Jasienicę (była jego przyjaciółką, w końcu wyszła za niego za mąż w 1969 r., kilka miesięcy przed jego śmiercią). Była tak sprawną agentką, że gdy ojciec spotkał się np. o godz. 15 w domu z Wańkowiczem, to o 17 jej donos o tym lądował już na biurku oficera prowadzącego - mówiła Beynar-Czeczott.
Jasienica (właściwie Leon Lech Beynar), autor m.in. znanych esejów historycznych: "Polska Piastów", "Polska Jagiellonów" oraz "Rzeczpospolita Obojga Narodów", urodził się w 1909 r. w Symbirsku w Rosji. Skończył historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W czasie II wojny światowej był oficerem Armii Krajowej, m.in. w kontynuującej walkę po 1945 r. 5. Wileńskiej Brygadzie AK, gdzie pełnił funkcję adiutanta "Łupaszki", słynnego dowódcy brygady. Ranny, opuścił brygadę. W 1948 r. aresztowany przez UB, wyszedł na wolność po interwencji szefa "Pax" Bolesława Piaseckiego, dzięki czemu uniknął losu większości kolegów z oddziału, skazanych na śmierć i zabitych.
W PRL był prześladowany za sprzeciwianie się cenzurze i aktywną działalność w opozycji. Poparł otwarcie protest młodzieży akademickiej w 1968 r., co doprowadziło do zakazu publikacji jego prac. Usunięto go też ze Związku Literatów Polskich. Szef PZPR Władysław Gomułka powiedział wtedy publicznie, że w latach 40. śledztwo przeciw Jasienicy zostało umorzone "z powodów, które są mu znane", co odebrano jako sugestię związków pisarza z UB. W tej atmosferze pisarz zmarł w 1970 r.
Wciąż nie jest ostatecznie zakończony spór o prawa autorskie do książek innego znanego wilnianina - Józefa Mackiewicza. W lipcu tego roku stołeczny sąd I instancji uznał, że należą się one wyłącznie Ninie Karsov-Szechter, właścicielce londyńskiego wydawnictwa. Żadnych praw do spuścizny nie ma natomiast córka pisarza Halina - uznał nieprawomocnie sąd. (reb)
W sprawie Świętego Mikołaja...
„Yes, Virginia, there is a Santa Claus”
W 1897 do redakcji the New York Sun przyszedł list 8-letniej Virginii O'Hanlon, w którym dziewczynka pytała, czy istnieje Święty Mikołaj. Jej znajomi zasiali w niej zwątpienie i ojciec poradził jej, by napisała do gazety – odpowiedź miała przestawić całą prawdę o Świętym. 21 września 1897 na łamach the Sun ukazał się artykuł pod tytułem „Yes, Virginia, there is a Santa Claus”. Francis P. Church, dziennikarz gazety, nie tylko zapewnił, że Święty Mikołaj istnieje, ale wplótł w odpowiedź kilka bardzo filozoficznych wątków. Artykuł do tej pory jest niezwykle często cytowany, jako ten który oddaje „ducha” świąt Bożego Narodzenia.
„Yes, Virginia, Santa Claus is trademarked”
W 2000 Stephen’owi Bottomley udało się zarejestrować w Amerykańskim Urzędzie Patentowym dwa znaki towarowe: ‘Santa Claus’ i ‘Father Christmas’. Bottomley jest brytyjskim przedsiębiorcą, partnerem w Santa Claus Incorporated, spółce oferującej różnorodną gamę usług związanych ze świętami Bożego Narodzenia, jak sklep on-line z ozdobami świątecznymi, możliwość zamówienia rozmowy telefonicznej ze świętym Mikołajem. Działalność spółki cieszy się olbrzymią popularnością,a z dochodami również nie może być gorzej. Wystarczy spojrzeć na listę zarejestrowanych znaków towrowych i domen internetowych - na stronie internetowej wymieniono chociażby: Santa Claus® i Father Christmas® (registered trademark in the USA, Class 35 retail Sales and Advertising on a global computer network (Internet), Santa Calls®, Cyber Santa®: registered trademark in the USA & European Community, SantaClaus.us, SantaClaus.kids.us, Santa-Claus.com, Santa.co.uk. W 2005 Santa Claus Inc. wystawiło na sprzedaż adres strony internetowej Christmas.co.uk za £100.000. Słowem można uznać, iż Bottomley’owi zarządzanie i obrót prawami własności intelektualnej nie jest obcy. Cały biznes Santa Claus inc. opiera się na wierze w starszego pana z siwą brodą, w bardzo obszernym czerwonym stroju (przy okazji: trwa spór skąd wziął się taki wizerunek świętego Mikołaja – wiele osób dyskutuje, czy to Coca-Cola wykreowała czerwonego Mikołaja, jednakże nikt już raczej nie zaprzeczy, że to dzięki jej reklamom stał się tak popularny). Warto jednak zauważyć, jak silny jest w tym przypadku rozdźwięk między wiarą a faktami, bowiem w celu rejestracji znaku towarowego Santa Claus Amerykański Urząd Patentowy został zmuszony do stwierdzenia, iż Święty Mikołaj nie istnieje! W przeciwnym wypadku rejestracja byłaby nie możliwa, ze względu na brak możliwości (co do zasady) rejestracji znaków towarowych, które składają się z czyjegoś imienia i nazwiska.
Zatem kto ma rację? Czy Francis P. Church – dziennikarz The New York Sun, czy też Amerykański Urząd Patentowy? Kto odpowie małej Virginii?
Medale Creativity Award przyznawane są przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO). instytucjom zasłużonym dla promowania idei własności intelektualnej. W Polsce wręczono je po raz pierwszy, a otrzymały je cztery uczelnie, na których w latach 2003-2005 powstało najwięcej nagrodzonych przez Urząd Patentowy prac. Uroczystość odbyła się 18 grudnia w siedzibie Urzędu Patentowego RP w Warszawie.
Wśród laureatów medali Creativity Award znalazły się: Uniwersytet Warszawski, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie.
Wręczając nagrody, przedstawiciel WIPO Michał Svantner wyraził zadowolenie, że Polska, jeden z największych krajów poszerzonej Unii Europejskiej, tak aktywnie zaangażowała się w ochronę własności intelektualnej. Zachęcał też "liczne organizacje biznesowe i środowiska naukowe" do aktywnej współpracy z WIPO w dzedzinie ochrony włąsności intelektualnej”.
Nagrody dla najlepszych prac naukowych i plakatów z zakresu ochrony własności przemysłowej przyznał też prezes Urzędu Patentowego RP.
Za najlepszą pracę habilitacyjną uznano rozprawę dr Elżbiety Wojcieszko-Głuszko z UJ („Ochrona prawa know-how w prawie polskim na tle prawnoporównawczym”). W kategorii praca doktorska nagrodzono: dr. Jarosława Dudzika, dr. Mariusza Załuckiego oraz dr Edytę Całkę z UMCS, a w kategorii praca magisterska: Grzegorza Packa (UJ), Katarzynę Sarek (UW), Annę Anderko (UŚ), Klaudię Siwiec (UŚ), Aleksandrę Gorzkiewicz (UŁ), Tomasza Zimnego (UKSW), Ignacego Janasa (UW) oraz Paulinę Szewczyk (UJ). Nie przyznano nagrody w kategorii studenckiej. Do konkursu zgłoszono w sumie 21 prac.
Do konkursu na najlepszy plakat zgłoszono 402 prace, spośród których nagrodzono 21. Konkurs odbył się w trzech kategoriach: studenckiej, uczniowskiej i otwartej. Wśród laureatów znaleźli się m.in.: studenci Politechniki Warszawskiej, Politechniki Radomskiej, Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Krakowie i Poznaniu oraz uczniowie Zespołu Szkół Plastycznych w Gdyni, Gorzowie Wlkp. i Łodzi.
Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) została utworzona w Sztokholmie w 1967 r. Jej celem jest pogłębianie wiedzy na temat ochrony praw własności intelektualnej na arenie międzynarodowej, zapewnianie współpracy administracyjnej w zakresie egzekwowania praw autorskich, czuwanie nad przestrzeganiem umów międzynarodowych. Siedzibą WIPO jest Genewa.
PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Pawłowska
kol
BIBLIOTEKI
KOŁA NAUKOWEGO PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ UG
pod roboczą nazwą ‘OŚLE USZY’ ;)
Umożliwiamy łatwy i przyjemny dostęp do zbioru podstawowych pozycji książkowych związanych z prawem własności intelektualnej. W naszym księgozbiorze znajdują się już nowo zakupione książki, z których katalogiem można zapoznać się pisząc maila do autorki tego posta. Mam nadzieję, że Biblioteka okaże się bardzo przydatnym pośrednikiem w zdobywaniu wiedzy oraz wierzę również, iż uda nam się stopniowo powiększać jej zasoby...
zapraszam!
Obnażyć się - artystycznie
Zbiory polskich uczelni w Światowej Bibliotece Cyfrowej
W piątek prof. Janusz Rachoń, rektor Politechniki Gdańskiej dokonał uroczystego skanu karty tytułowej dzieła "Architektura" Andrea Palladio (1508-1580), wydanego w Wenecji w roku 1642. Tym samym praca ta, będąca własnością uczelnianej biblioteki - podobnie jak z czasem kilkadziesiąt tysięcy innych starodruków, rękopisów i inkunabułów - trafi do Światowej Biblioteki Cyfrowej.
Koordynatorem realizowanego już od kilku lat międzynarodowego projektu budowy ŚBC jest amerykański Carnegie Mellon University, który zaprosił do niego także cztery inne polskie uczelnie - Politechnikę Śląską w Gliwicach, Politechnikę Wrocławską, Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie oraz Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Ideą projektu jest stworzenie powszechnej biblioteki, oferującej dostęp on-line do zasobów wiedzy pisanej. Dotyczy to zarówno literatury pięknej, jak i nauk technicznych oraz biologiczno-chemicznych. Pierwszy etap wdrażania projektu zakłada zeskanowanie miliona książek i bezpłatne udostępnienie ich w Internecie. Baza, oprócz plików tekstowych, zawierać będzie także obrazy, rysunki, wykresy itp.
Zeskanowane książki można będzie czytać w formatach: TIFF, HTML, TXT. Indeksowanie w technologii OCR umożliwi przeszukiwanie tekstu według autora, tytułu, hasła przedmiotowego (do wyboru rozmaite dziedziny), roku wydania, języka dokumentu, oraz słów kluczowych.
W drugim, dziesięcioletnim etapie przewiduje się poszerzenie zasobów biblioteki do 10 milionów książek.
Projekt realizują najważniejsze amerykańskie biblioteki naukowe, takie jak: Library of Congress, University of Washington, University of Kalifornia Berkeley, Stanford University, University of Illinois, University of Chicago, Penn State University, University of Pittsburgh.
Do budowania światowych zasobów bibliotecznych przystąpiły też biblioteki z Chin (Chińska Akademia Nauk oraz biblioteki uniwersyteckie) oraz Indii (biblioteki podległe Ministerstwu Komunikacji i Technologii Informatycznych). Włączenie do projektu polskich zbiorów - w tym zwłaszcza z dziedziny nauk technicznych - to dowód uznania dla wartości dzieł zgromadzonych przez polskie uczelnie.
Politechnika Gdańska planuje w pierwszej kolejności wprowadzenie do światowych zasobów skanów najcenniejszych i najstarszych druków i rękopisów, a w dalszej - druków wydanych w latach 1801 - 1945, w tym również bezcennych, pod względem merytorycznym, zbiorów czasopism technicznych. Przewidujemy także - mówi kierująca Biblioteką Główną PG Bożena Hakuć - utworzenie regionalnego ośrodka digitalizacji, świadczącego usługi bibliotekom i instytucjom naukowym, a także muzeom i archiwom z Trójmiasta i Pomorza.
Realizację przedsięwzięcia umożliwi podarowany gdańskiej uczelni przez CMU specjalny skaner PS 7000. Jest to wysoce specjalistyczne urządzenie, w którym proces skanowania jednej strony formatu A4 trwa 4 sekundy. Dzięki temu emisja światła padającego na papier jest na tyle niewielka, że nie uszkadza go.
Skany po obróbce i kompresji zostaną umieszczone na stronie Wirtualnej Biblioteki Sieci Semantycznej (www.wbss.pg.gda.pl) oraz przesłane do Universal Digital Library Project. Po kolejnym przetworzeniu posłużą do tworzenia e-booków, czyli książek elektronicznych na płycie CD, wyposażonych w nawigacyjne menu i dodatkowe informacje (np. o autorze, dziele, jego wpływie na rozwój różnych dziedzin nauki etc).
Wytypowane przez Carnegie Mellon University do uczestnictwa w projekcie polskie biblioteki naukowe - dodaje Bożena Hakuć - mają w przyszłości spełniać rolę koordynatora całego przedsięwzięcia dla Europy Środkowej i Wschodniej.
PAP - Nauka w Polsce, Waldemar Pławski
