Na stronach portalu Nauka w Polsce (link) pojawiła sie informacja o kolejnej inicjatywie stworzenia biblioteki internetowej. W przeciwieństwie do Projektu Gutenberg, tutaj zasada prowadzenia zbiorów jest prosta. W bibliotece znajdują się tylko te utwory do których autorskie prawa majątkowe wygasły. Zobaczymy jakie będzie powodzenie tego nowego medium.

Zbiory polskich uczelni w Światowej Bibliotece Cyfrowej
W piątek prof. Janusz Rachoń, rektor Politechniki Gdańskiej dokonał uroczystego skanu karty tytułowej dzieła "Architektura" Andrea Palladio (1508-1580), wydanego w Wenecji w roku 1642. Tym samym praca ta, będąca własnością uczelnianej biblioteki - podobnie jak z czasem kilkadziesiąt tysięcy innych starodruków, rękopisów i inkunabułów - trafi do Światowej Biblioteki Cyfrowej.


Koordynatorem realizowanego już od kilku lat międzynarodowego projektu budowy ŚBC jest amerykański Carnegie Mellon University, który zaprosił do niego także cztery inne polskie uczelnie - Politechnikę Śląską w Gliwicach, Politechnikę Wrocławską, Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie oraz Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.

Ideą projektu jest stworzenie powszechnej biblioteki, oferującej dostęp on-line do zasobów wiedzy pisanej. Dotyczy to zarówno literatury pięknej, jak i nauk technicznych oraz biologiczno-chemicznych. Pierwszy etap wdrażania projektu zakłada zeskanowanie miliona książek i bezpłatne udostępnienie ich w Internecie. Baza, oprócz plików tekstowych, zawierać będzie także obrazy, rysunki, wykresy itp.

Zeskanowane książki można będzie czytać w formatach: TIFF, HTML, TXT. Indeksowanie w technologii OCR umożliwi przeszukiwanie tekstu według autora, tytułu, hasła przedmiotowego (do wyboru rozmaite dziedziny), roku wydania, języka dokumentu, oraz słów kluczowych.

W drugim, dziesięcioletnim etapie przewiduje się poszerzenie zasobów biblioteki do 10 milionów książek.

Projekt realizują najważniejsze amerykańskie biblioteki naukowe, takie jak: Library of Congress, University of Washington, University of Kalifornia Berkeley, Stanford University, University of Illinois, University of Chicago, Penn State University, University of Pittsburgh.

Do budowania światowych zasobów bibliotecznych przystąpiły też biblioteki z Chin (Chińska Akademia Nauk oraz biblioteki uniwersyteckie) oraz Indii (biblioteki podległe Ministerstwu Komunikacji i Technologii Informatycznych). Włączenie do projektu polskich zbiorów - w tym zwłaszcza z dziedziny nauk technicznych - to dowód uznania dla wartości dzieł zgromadzonych przez polskie uczelnie.

Politechnika Gdańska planuje w pierwszej kolejności wprowadzenie do światowych zasobów skanów najcenniejszych i najstarszych druków i rękopisów, a w dalszej - druków wydanych w latach 1801 - 1945, w tym również bezcennych, pod względem merytorycznym, zbiorów czasopism technicznych. Przewidujemy także - mówi kierująca Biblioteką Główną PG Bożena Hakuć - utworzenie regionalnego ośrodka digitalizacji, świadczącego usługi bibliotekom i instytucjom naukowym, a także muzeom i archiwom z Trójmiasta i Pomorza.

Realizację przedsięwzięcia umożliwi podarowany gdańskiej uczelni przez CMU specjalny skaner PS 7000. Jest to wysoce specjalistyczne urządzenie, w którym proces skanowania jednej strony formatu A4 trwa 4 sekundy. Dzięki temu emisja światła padającego na papier jest na tyle niewielka, że nie uszkadza go.

Skany po obróbce i kompresji zostaną umieszczone na stronie Wirtualnej Biblioteki Sieci Semantycznej (www.wbss.pg.gda.pl) oraz przesłane do Universal Digital Library Project. Po kolejnym przetworzeniu posłużą do tworzenia e-booków, czyli książek elektronicznych na płycie CD, wyposażonych w nawigacyjne menu i dodatkowe informacje (np. o autorze, dziele, jego wpływie na rozwój różnych dziedzin nauki etc).

Wytypowane przez Carnegie Mellon University do uczestnictwa w projekcie polskie biblioteki naukowe - dodaje Bożena Hakuć - mają w przyszłości spełniać rolę koordynatora całego przedsięwzięcia dla Europy Środkowej i Wschodniej.

PAP - Nauka w Polsce, Waldemar Pławski